قانون جدید چک
قانون جدید چک
|
قانون جدید چک با عنوان «قانون اصلاح قانون صدور چک» پس از انجام بررسی‌های کارشناسی و آسیب‌شناسی وضعیت چک‌های بلامحل، توسط مجلس تدوین و تصویب شده است. این قانون به دنبال پیشگیری از صدور چک بی‌محل است و از فرآيند تخصیص دسته‌چک به افراد تا فرآیند صدور چک توسط افراد، به نحوی تنظیم شده است که نه تنها جلوی جعل چک را می‌گیرد، بلکه مانع صدور چک‌های بی‌محل می‌شود. با اجرای این قانون اعتبار چک صرفاً متکی بر لاشه کاغذی نخواهد بود و با پشتیبان گیری و ثبت اطلاعات چک در سیستم متمرکز بانک مرکزی، اعتبار چک افزایش‌یافته و نگرانی در خصوص از بین رفتن آن در حوادثی از قبیل سیل، زلزله و... وجود نخواهد داشت. با این عملیاتی شدن این قانون وقوع جرائمی همچون جعل و سرقت چک به میزان قابل‌توجهی کاهش خواهد یافت. از طرف دیگر با توجه به الزام ثبت اطلاعات چک در سامانه صیاد بانک مرکزی، امکان نظارت دائمی و برخط بر افراد پرخطر برای بانک مرکزی فراهم می‌شود و افراد بدحساب و کلاه‌بردار امکان اخذ دسته‌چک را نخواهند داشت، چراکه استعلام سوابق، احراز عدم ممنوعیت‌ها و صدور دسته‌چک به‌صورت متمرکز توسط سامانه بانک مرکزی و بر مبنای اعتبارسنجی انجام می‌گیرد. از طرف دیگر اختصاص کد یکتا به هر برگه چک، امکان برقراری تقارن اطلاعات و افزایش اعتبار چک را فراهم می‌کند.
خلاصه الزامات قانونی چک‌های جدید
ابزارهای دسترسی به سامانه صیاد برای ثبت مشخصات چک
فرایندهای مرتبط با چک در سامانه صیاد
مشخصات چک‌های جدیدبر اساس بخشنامه بانک مرکزی به استناد ماده ۶ قانون صدور چک، دسته‌چک‌های جدید حداکثر با مدت اعتبار ۳ سال از زمان دریافت چک و با درج شناسه یکتا در اختیار مشتریان قرار خواهد گرفت؛ بدین نحو که در متن هر برگه چک علاوه بر درج شناسه یکتا (۱۶ رقم)، عبارت: "تاریخ صدور این برگه چک حداکثر تا تاریخ ... معتبر است" نیز قید خواهد شد. بر این اساس و در راستای اجرای ماده ۲۱ مکرر قانون یادشده، صدور برگه چک‌های جدید در وجه حامل ممنوع بوده و لازم است تمام صادرکنندگان چک، چک‌های جدید را صرفاً در وجه گیرنده مشخص (شخص حقیقی/حقوقی) صادر کنند و گیرندگان چک نیز از پذیرش چک‌های مذکور در وجه حامل خودداری کنند. همچنین صادرکننده چک مجاز به صدور چک به تاریخ بعد از تاریخ اعتبار چک (تاریخ پایان مهلت اعتبار چک قید شده در عبارت پیش گفته) نبوده و گیرندگان آن نیز ملزم به کنترل تاریخ‌های یادشده خواهند بود. چک‌های جدید که بر اساس ماده ۶ قانون مذکور صادر می‌شوند، قابلیت ثبت در سامانه صیاد را خواهند داشت و صادرکنندگان چک می‌توانند از طریق درگاه‌های بانکی و یا برنامک‌های موبایلی فعال در حوزه پرداخت کشور، اطلاعات ذینفع به همراه مبلغ و تاریخ چک را در سامانه صیاد ثبت کنند. همچنین گیرندگان چک‌های جدید نیز می‌توانند از طریق درگاه‌های بانکی و یا برنامک‌های موبایلی فعال در حوزه پرداخت، وضعیت چک صادرشده برای خود را استعلام و تایید کنند. انتقال چک‌های جدید نیز در سامانه صیاد میسر بوده و چنانچه گیرنده چک پس از تائید اطلاعات آن متمایل به انتقال چک به شخص دیگری (شخص ثالث) باشد، این امکان در سامانه یاد شده با ثبت مشخصات ذینفع جدید (ثبت شناسه/کد ملی وی) برای وی فراهم است. مشخصات ظاهری چک های جدید
ویژگی‌ها و الزامات قانونی
محدودیت‌های دارندگان چک برگشتیدر قانون جدید چک، بعد از ۲۴ ساعت از ثبت غیرقابل پرداخت بودن یا کسری مبلغ چک در سامانه یکپارچه بانک مرکزی، تمام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری تا زمانی که از چک برگشتی رفع سوء اثر نشده است، محدودیت‌های زیر را نسبت به صاحب حساب و امضاکننده چک برگشتی اعمال می‌کنند: الف- عدم امکان افتتاح هرگونه حساب و صدور کارت بانکی جدید؛ حتی صدور المثنی/ تمدید تاریخ اعتبار کارت/ کارت اعتباری و تسهیلات خرد ب- مسدود شدن وجوه تمام حساب‌ها و کارت‌های بانکی و هر مبلغ متعلق به صادرکننده که تحت هر عنوان نزد بانک‌ها یا مؤسسات اعتباری موجود است به میزان کسری مبلغ چک و به ترتیب اعلامی از سوی بانک مرکزی ج- عدم پرداخت هرگونه تسهیلات بانکی یا صدور ضمانت‌نامه‌های ارزی یا ریالی د- عدم گشایش اعتبار اسنادی ارزی یا ریالی نحوه رفع سوء اثر چکطبق قانون جدید چک، در هر یک از موارد زیر، بانک مکلف است مراتب را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی اعلام کند تا فورا و به صورت آنلاین از چک رفع سوء اثر شود: الف – واریز کسری مبلغ چک به حساب جاری نزد بانک محال‌علیه و ارائه درخواست مسدودی که در این صورت بانک مکلف است ضمن مسدود کردن مبلغ مذکور تا زمان مراجعه دارنده چک و حداکثر به مدت یک سال، ظرف مدت سه روز واریز مبلغ را به شیوه‌ای اطمینان‌بخش و قابل استناد به اطلاع دارنده چک برساند. ب – ارائه لاشه چک به بانک ج – ارائه رضایت‌نامه رسمی (تنظیم‌شده در دفاتر اسناد رسمی) از دارنده چک یا نامه رسمی از شخص حقوقی دولتی یا عمومی غیردولتی دارنده چک به بانک د – ارائه نامه رسمی از مرجع قضائی یا ثبتی ذی‌صلاح مبنی بر اتمام عملیات اجرائی در خصوص چک به بانک د – ارائه نامه رسمی از مرجع قضائی یا ثبتی ذی‌صلاح مبنی بر اتمام عملیات اجرائی در خصوص چک به بانک ه – ارائه حکم قضایی مبنی بر برائت ذمه صاحب حساب در خصوص چک به بانک و– سپری شدن مدت سه سال از تاریخ صدور گواهینامه عدم پرداخت مشروط به اینکه در خصوص چک مورد نظر دعوای حقوقی یا کیفری در دادگاه‌ها و مراجع قضایی طرح نشده باشد. تکلیف چک‌های موجود (صیاد ۱) چیست؟
ثبت چک در سامانه صیادبا توجه به آغاز امکان ثبت اختیاری چک‌های صادره و دریافتی در سامانه صیاد، صادرکنندگان و دریافت‌کنندگان چک می‌توانند از طریق برنامک‌های موبایلی مورد تایید بانک مرکزی که اسامی آن‌ها در درگاه شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت (شاپرک) منتشر شده است؛ اطلاعات چک خود را به صورت آزمایشی ثبت کنند. تا اطلاع ثانوی ثبت چک‌ها در این سامانه به صورت اختیاری بوده و کماکان چک‌ها طبق روال سابق در شبکه بانکی کشور کارسازی می‌شوند و تغییری در این زمینه انجام نگرفته است. صادرکننده چک می‌تواند با مراجعه به بانک افتتاح‌کننده و نگهدارنده حساب جاری وی و دریافت دسترسی به درگاه‌های نوین بانکی (شامل اینترنت بانک و همراه بانک) و یا استفاده از برنامک‌های موبایلی فعال در حوزه پرداخت کشور به سامانه صیاد دسترسی داشته و نسبت به ثبت چک اقدام کند. شناسایی صادرکننده چک و اطمینان از ثبت اطلاعات چک توسط وی مستلزم انجام فرایند احراز هویت توسط بانک و یا برنامک موبایلی است. احراز هویت در برنامک‌های موبایلی غیر بانکی به صورت زیر انجام می‌شود: الف- انطباق شماره تلفن گیرنده چک با کد ملی او ب- استفاده از یکی از کارت‌های بانکی گیرنده چک
شناسایی گیرنده چک و اطمینان از تایید اطلاعات چک توسط وی مستلزم انجام فرایند احراز هویت توسط بانک و یا اپلیکیشن موبایل‌بانک است. پیگیری و وصول چک برگشتیروند پیگیری و وصول چک برگشتی به این صورت است که دارندۀ چک برگشتی می‌تواند از بانک تقاضای صدور گواهی‌نامۀ عدم‌پرداخت و ثبت آنی اطلاعات چک برگشتی در سامانۀ یکپارچۀ بانک مرکزی کند. سپس با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، درخواست دادرسی را ثبت کند. بعد از ثبت شکایت، قاضی پرونده در مدت کوتاهی شکوائیه و مستندات شاکی را بررسی می‌کند و در صورت عدم مغایرت مستندات با مفاد قانون جدید صدور چک؛ اجرائیه را صادر می‌کند. از لحظه صدور اجرائیه ۱۰ روز به صادرکنندۀ چک برگشتی مهلت داده می‌شود که نسبت به تکمیل موجودی حساب اقدام کند، در غیر این صورت از طریق قانون «نحوۀ اجرای محکومیت‌های مالی» با صادرکننده چک برگشتی، برخورد می‌شود. چگونگی نقل و انتقال چک در قانون جدیدسامانه صیاد چیست؟ نحوه نقد کردن چک در قانون جدید چگونه است؟محدودیت ها برای چک برگشتیبرگشت زدن چکویژگیهای ظاهری چک‌های جدیدآثار صدور چک بلا محل
مراحل نقدکردن چک برگشتی
استعلام وضعیت صادرکننده چک
گام دوم قانون چک
|
